“This estate seems to have moved up a gear”: Walter Speller at jancisrobinson.com
Chianti
In de jaren 1970 kwam Chianti in mandflessen van een liter met de naam fiasco naar Nederland. Chianti werd de huiswijn en decoratie van menige pizzeria. Wat niet iedereen weet is dat Chianti de oudste appellatie ter wereld is. In 1716 vaardigde Groothertog Cosimo III van Toscane het decreet “Il Bando dei Vini” uit waarin de grenzen van Chianti werden vastgelegd. Het waren de heuvels tussen Florence en Siena, toen al eeuwen beroemd om wijnen, volgens de huidige Italiaanse wijnwetten de Chianti Classico zone. Chianti, maar niet Classico zijn de gebieden hier om heen. Chianti uit het Classico gebied is tegenwoordig van hoge kwaliteit. Chianti, niet Classico is enorm wisselend. Er wordt hier zowel bulkwijn gemaakt voor supermarkten als wijn die zich kan meten met Chianti Classico, zoals wijnen uit de zone Rufina. Hoe oud de wijnbouw in Chianti ook moge zijn, de basis voor de Chianti die wij nu kennen is in 1872 gelegd door Bettino Ricasoli, die Chianti maakte met 70% sangiovese en 30% witte druiven. Waarschijnlijk maakte hij zelf al sinds 1841 op deze wijze Chianti. Het recept van Bettino werd in 1967 tot wet verheven. Smaken veranderen en vanaf de jaren ’70 begon de verplichting 30% witte druiven toe te voegen, te knellen. Onder leiding van Piero Antinori begonnen producenten wijnen te maken waarin de witte druiven door cabernet sauvignon en/of merlot werden vervangen, zoals de Tignanello van Antinori, of met een groter aandeel sangiovese, soms zelf 100%, zoals de Flaccianello van Fontodi. Deze wijnen voldeden niet aan de Chianti-regels en werden als vino da tavola gelabeld. Deze Super Tuscans behoren tot de duurste wijnen ter wereld. Het complexe en politieke Conzorzio Vino Chianti Classico deed er vervolgens nog zo’n 30 jaar over om de Chianti regels aan te passen. Sinds 2006 bestaat Chianto Classico voor 80-100% uit sangiovese. Witte druiven zijn verboden. Deze regels zijn beslist geen rustig bezit. Smaken veranderen nog steeds. Voor sommige wijnen is een rijping van zes maanden beter. Ook is er behoefte om subregio’s op het etiket te vermelden. Allemaal niet mogelijk en dus verschijnen er opnieuw vino’s da tavola. Als politiek compromis is er nu de Gran Selezione, wijn gemaakt van de beste druiven van een domein en tenminste 30 maanden gerijpt. Het concept van de Gran Selezione werkt nog niet. Net als in Rioja in Spanje neemt de vraag naar lang gerijpte wijnen af, terwijl die naar wijnen waarin het druivenras uitblinkt toeneemt. Het zal wel weer 30 jaar duren voordat het Conzorzio zich hierbij neerlegt. Ondanks deze Italiaanse toestanden, Chianti Classico is de fiasco’s inmiddels ruimschoots ontgroeid en behoort tot de beste wijnen van Italië, op gelijke hoogte met Brunello en Vino Nobile, maar (nog) veel voordeliger.
Villa Cigliano
Villa Cigliano bevindt zich in het noordwestelijke deel van Chianti Classico, tussen Florence en San Casciano in Val di Pesa, vriendelijke heuvels met klei en kalksteen. Het blijkt dat wijngaarden met kalk en klei minder last hebben van de toenemende droogte in Toscane. Sinds de 16e eeuw is het domein eigendom van een van de takken van de Antinori-clan. De villa, die teruggaat tot de 15e eeuw is prachtig. 23 ha van het domein is beplant met wijnranken. Sinds 2009 staat het domein onder leiding van broer Niccolo en zus Elisabetta Montecchi. Niccolo en Elisabetta zijn bescheiden, maar zij hebben Cigliano naar een hoger plan getild. Cigliano behoort nu tot de beste producenten in de Val di Pesa. Het doel is wijn te produceren die tutto sangiovese e Val di Pesa is. De stijl is elegant, verkregen door lage rendementen, zacht persen en verstandig gebruik van eiken, soms groot, soms klein, nooit nieuw. De Cigliano Vin Santo del Chianti Classico 2008 is gemaakt van de trebbiano en malvasia druif met aroma’s van gedroogde abrikoos, amandel, hazelnoot en salie. Niet te zoet.