Rhône

Noordelijke Rhône  

Wat we in de wijnwereld de noordelijke Rhône noemen zijn de hellingen langs de Rhône tussen Lyon en Valence. De zuidelijke Rhône is de benedenloop, van Valence tot Avignon (van de pausen en die pont).  

Het noorden en zuiden (septentrionale en méridionale in het frans) van de Rhône zijn compleet verschillend qua klimaat, voornamelijk wat betreft gemiddelde temperatuur en regenval. Het septentrionale is geologisch erg interessant want ooit zijn hier het ‘Massif Central’ en de Alpen tegen elkaar gebotst, met vele breuklijnen, exposities en bovenkomende aardlagen tot gevolg. Om te oogsten op de steile wijngaarden van de noordelijke Rhône heeft men dan ook “bon oeil, bon pied en bon dos” nodig (ogen, voeten en rug). 

In de Romeinse tijd was  hier al een bloeiende wijncultuur. Dat maken we op uit archeologische vondsten zoals amphorae, mozaïeken en kruiken die teruggaan tot minimaal 2000 jaar geleden. De wijnbouw op plekken die we heden ten daags Côte-Rôtie en Hermitage noemen, had bestaansrecht mede door de rijkdom van handelssteden als Lyon en Vienne. Beide belangrijke nederzettingen in romeinse tijd vanwege strategische positionering aan de Saône- en Rhône rivier.  

Net als in de Bourgogne is er in het noorden één druif aan de macht; syrah. Zeer interessant voor terroir fanaten! De meest beroemde appellaties zijn Côte-Rôtie en Hermitage maar Cornas verdient ook vermelding. Er zijn honderden lieux-dits gedocumenteerd met een zeer rijke geschiedenis. Voor wit is het een monocépage van viognier uit Condrieu ofwel een assemblage van roussanne en marsanne, van de Hermitage heuvel en het omliggende Crozes-Hermitage.  

Zuidelijke-Rhône   

En Français ‘Rhône Méridionale’ genoemd, waar het noorden ‘Septentrionale’ is. Het noorden beschikt over twee kwalitatieve reuzen die terroir gedreven wijn maken: Hermitage en Côte-Rotie. Dit gebied identifeert klimatologisch meer met Beaujolais. Toch als je kwantiteit als graadmeter neemt is het zuiden superieur. Côte du Rhône is een gigantische AOC (na Bordeaux AOC de grootste in Frankrijk) die zowel noord en zuid bestrijkt. Echter in de praktijk komt van de 2 miljoen hectoliter (inclusief Côtes-du-Rhône Villages) het overgrote meerendeel uit het zuiden. Het zuiden is Provençaals en mediterreaans. Flora en fauna, maar ook cultuur en leefstijl ondersteunen dit paradigma. 

‘Le Méridionale’ begint in het noorden bij Montélimar, ongeveer een uur ten noorden van Avignon en Châteauneuf. Al snel waaiert het gebied flink  uit, voornamelijk in oostelijke richting op de linkeroever maar ook aan de rechteroever met Tavel en Lirac en stukken Côte du Rhône. Het gebied eindigt eigenlijk pas in het zuidoosten bij Luberon.  

De kers op de taart is hier nog altijd Châteauneuf-du-Pape, met een grootse historie en indrukwekkende opulente wijnen. Maar andere Rhône Cru’s staan op en bouwen aan hun eigen reputatie, voor een schappelijke prijs. Dorpjes zoals; Gigondas, Vacqueyras en Rasteau. Andere Cru’s zijn Beaumes-de-Venise, Cairanne, Vinsobres, Lirac en Tavel. Daarbovenop minder bekende streken als Sablet en Ventoux en de toegevoegde wijnstreek Costières de Nîmes, wat voorheen Languedoc was maar in wijntaal nu Rhône is. 

Belangrijke karakteristieke elementen voor de wijnbouw zijn de ‘galets roulés’ in gebieden rond de rivier. Wat grote rolkeien zijn gevormd door de rivier op een bodem van klei en zand. Verder in het oosten (Gigondas, Cairanne etc.) duikt er meer kalksteen op tussen zand en klei. De Mistral wind is een ander element die groot effect heeft op de wijnbouw. De mistral geeft de wijnranken de nodige verkoeling maar zorgt ook voor grote stress door zijn intensiteit en omnipresence.   

Rode wijn domineert de productie met jaarlijks rond de 80%. Belangrijkste druif is met vlag en wimpel nog steeds grenache, aangevuld met (onder andere) syrah, mourvèdre, cinsault en carignan. Voor wit is het grenache blanc, marsanne, roussanne, clairette, bourboulenc en tal van andere kleine spelers.