Agathe Bursin Gewürztraminer Lutzeltal Alsace 2022

Alsace

De Elzas is een geval apart, met een geheel eigen karakter en cultuur. De Fransen en Duitsers hebben hier eeuwenlang bloederige veldslagen uitgevochten. De talloze ruïnes van oude kastelen en forten die je aan de voeten van de Vogezen vindt zijn hier een ‘levend’ bewijs van.  De eigen aard van de Elzas vind je in bijna alles terug: de architectuur, de cultuur, de gastronomie, de taal (Frans noch Duits) en zeker ook de wijnen.  Anders dan andere klassieke Franse wijnstreken staat in de Elzas het druivenras pontificaal op het etiket.

Witte druiven zijn hier de baas en beslaan 90% van de productie. Vier rassen zijn als edel bestempeld: Riesling, muscat, gewürztraminer en pinot gris. Wijnen van Grand Cru’s, bijna allemaal wijngaarden op een helling met een zuidoostelijke oriëntatie, mogen alleen zo heten als het gemaakt is van een van deze rassen. De onedele werkpaarden zijn pinot blanc, auxerrois, silvaner en nog wat plukjes chasselas. Pinot noir is de enige aangeplante blauwe druif bestemd voor rosé en rode wijn.

Zoals bijna ieder mooi wijngebied betaamt, stroomt er een temperende rivier doorheen, de Rijn in dit geval. De rivier is aan de oostelijke kant de natuurlijke grens, hier houden de wijngaarden op. Aan de westkant wordt het gebied geflankeerd door de bergen van de Vogezen, die in het zuiden tot wel 1400 meter reiken. De bodem is een complex mozaïek van leisteen, kalk, mergel, zandsteen, klei, graniet, gneis en andere vulkanische sedimenten.

Geologie

Een turbulente geschiedenis met twee grote geologische gebeurtenissen zijn de bakermat van de Elzassische sterk veranderende bodem. In het Jura tijdperk, 150 miljoen jaar geleden, zagen we het begin van het einde van een oceaan en in het Eoceen, 50 miljoen jaar geleden, zakte het rijnland berggebied in elkaar. Dat we vandaag de dag beter kennen als de Rijn riviervlaktes.  In het midden op de breuklijnen tussen dit in elkaar zakkende berggebied, de uitgestorven oceaan en de vogezen bergen vindt men de meest uitzonderlijke terroirs. Miljoenen jaren aan sedimentaire afzettingen van deze oceaan creëerden het materiaal wat we nu herkennen als zandsteen, kalksteen en mergel.  De Vogezen zorgden voor het nodige gneis en graniet en de huidige rivierbeddingen geven alluviale bodemtypes. De doet de altijd klinkende en omnipresente vraag in de Elzas luiden; ‘welke variëteit presteert het beste op welk perceel?’

Riesling is de koningin der druivenrassen en staat bekend om haar talent het terroir nauwkeurig te vertalen naar het glas. Zoals we van onze oosterburen hebben geleerd presteert Riesling bijzonder goed op leisteen en schist, maar het blijkt dat Riesling in de Alsace op veel verschillende bodemtypes goed maar anders gedijt. Gewurztraminer houdt van een koude kalkrijke bodem en samen met andere sterk aromatische rassen als Muscat houden zij van beschutte plekken om de precaire vruchtzetting de beste kansen te geven. De rot gevoelige en edele pinot gris wil voornamelijk droge warme voeten hebben en prefereert dus vulkanisch, leem en andere warme gesteentes. Silvaner is een ras met minder hoog aanzien in de Alsace, toch vraagt deze druif om de beste en warmste wijngaarden om grote wijnen voort te brengen. Hier komt onze rising star Agathe Bursin in het spel.

Agathe Bursin

Agathe Bursin is een vigneronne die in het vak geboren is. Haar grootouders werkten nog samen met de lokale coöperatie in Westhalten, ten zuiden van Colmar.  Toen Agathe nog jong was organiseerden haar oma al blindproeverijen om haar proefvaardigheid te ontwikkelen. Met stages in Chablis, andere delen van de Bourgogne en de Rhône op zak lanceerde ze in 2001 haar eerste wijnen. Nog geen 20 jaar later spreken we van een typisch gevalletje waar de wijn al uitverkocht is voordat de flessen gevuld zijn. Ze heeft groene vingers en is heel veel in de wijngaard te vinden.  In totaal heeft ze 6,1 hectares onder haar vleugels, verdeeld over 38 perceeltjes. Haar paradepaardje is Grand Cru Zinnkoepflé waar ook 80 jaar oude stokken sylvaner staan. Dit getuigd van karakter in de familie want wijn van deze druif mag de naam Grand Cru niet dragen! Ze is beoefenaar van biodynamie en permacultuur, duidelijke geïnspireerd door Marc Tempé. Zij tracht haar wijngaarden in synergie en samenwerking te laten floreren. Agathe Bursin is een jongedame met talent en perfectionisme, dit proeven we consequent terug in al haar wijnen!

Agathe en familie Bursin doen vrijwel al het werk met hand en hart waarin natuur en kennis centraal staan. Met een klein en zeer betrokken team aan plukkers is het mogelijk alleen een selectie in de wijngaard te maken. De wijngaarden zijn volledig biologisch en in de kelder worden deze principes doorgetrokken. De wijnen ondergaan een spontane en wilde vergisting en minimale interventie is de norm. Ze werkt vanuit aangeleerde principes,  maar afhankelijk van fruit, jaargang en eerder opgedane ervaring maakt ze haar keuzes heel intuïtief. Het uiteindelijke doel is zo zuiver mogelijk fruit omtoveren in wijnen met concentratie, puurheid en bovenal transparantie. De franse terroir filosofie wordt zorgvuldig nageleefd en alle verschillende terroirs worden apart gevinifieerd. Daar waar verschillende druiven in een wijngaard samen groeien, zal de wijn ook via co-fermentatietechnieken gebeuren. Het is heel wonderlijk te noemen hoe, in de wijngaard Bollenberg, hele verschillende rassen heel gelijktijdig rijpen.

Lutzeltal Gewürztraminer

Lieu-dit Lutzeltal is onderdeel van Colline du Strangenberg, een van de heuvels vlakbij het thuis van Agathe Bursin, Westhalten. Het is specifiek het zuidwest en zuidoostelijk gedeelte van de Strangenberg en daardoor baadt deze wijngaard de hele dag in de zon. De bodem bestaat uit conglomeraten van gele zandsteen en oölitische kalksteen (eigenlijk kalk knikkers). Dit geeft een bodem met hele goede drainage en de wijnstokken hebben nauwelijks tijd het water op te nemen. Resulterende in kleine en geconcentreerde trossen. Wijngaard met zeer veel potentie doordat het grenst aan de beroemde Clos Saint Landelin en grand cru Vorbourg die net om de hoek ligt met oostelijke expositie.