AOC Bourgogne Aligoté
Aligoté is de tweede witte druif van de Bourgogne: 1700 ha; chardonnay is nummer één met 15.000 ha. Aligoté is in de achttiende eeuw in de Bourgogne ontstaan door een kruising tussen pinot noir en gouais blanc. Aligoté heeft dus dezelfde ouders en geboortegrond als chardonnay. De wijnranken zijn nauwelijks van elkaar te onderscheiden en werden eeuwenlang ook door elkaar aangeplant. Bij de herplanting na phylloxera (1880) zijn de druiven alleen nog gescheiden aangeplant.
Aligoté was lang eenvoudige wijn voor de werkers in wijngaarden en mijnen. Ook werd het veel gebruikt voor crémant. Priester, WO II verzetsstrijder en burgemeester van Dijon Canon Félix Kir (1876-1968) was dol op aligoté met een scheutje crème de cassis. Deze cocktail heet sindsdien Kir; Kir Royal heeft een bubbeltje en is gereserveerd voor crémant met cassis.
De AOC Bourgogne Aligoté bestrijkt de gehele Bourgogne, van Chablis tot de Mâconnais. In Bouzeron is het de leidende druif. Als Bouzeron op het etiket staat is de wijn 100% aligoté. Dit is te danken aan Aubert de Villaine, mede-eigenaar en voormalig wijnmaker van Romanée-Conti, die in Bouzeron samen met zijn vrouw het domein A&P de Villaine voert en een groot pleitbezorger is van aligoté.
Sinds de jaren 2010 beleeft aligoté een renaissance. De kwaliteit is met sprongen vooruitgegaan, ondanks (of dankzij?) dat aligoté vaak in koudere hoekjes staat. Ook zorgen oude stokken voor lage rendementen, wat essentieel is voor goede aligoté. Bovendien is de prijs van, en de vraag naar aligoté, nu op een niveau dat het loont je best te doen.
Producenten van aligoté hebben zich in 2017 verenigd in ‘Les Aligoteurs’, een van de leukste clubjes in de Bourgogne. Veel jonge vrouwen en mannen, die experimenteren met grote en kleine vaten, keramische eieren en donjons. Zij laten ook zien dat aligoté een echte terroirdruif is. Niet alleen groentjes zijn lid van deze club. Ook groten als Ponsot, Roulot en Benjamin Leroux doen mee. Zij planten aligoté tussen chardonnay op de beste percelen, Leroux overweegt zelfs in Grand Cru Bâtard-Montrachet. Tot in de negentiende eeuw was dit heel gewoon, nu is het een interessante proef om de natuurlijk zuren in de wijn te verhogen.
Domaine les Astrelles
Domaine les Astrelles is een nieuwe naam, voor een bestaand bedrijf. Het is een project wat langzaam maar zeker is omgedoopt van Domaine Pierre Naigeon naar het huidige ‘domein van de sterren’. Isabelle en Jean-Marie Chapier zijn de nieuwe eigenaren en hoofd wijnmaker is de jonge ster Julien Millet, zoon van François Millet, legendarisch wijnmaker van Comte Georges de Vogüé in Chambolle-Musigny. Julien heeft stage gelopen bij het prestigieuze Felton Road in Nieuw-Zeelands Central Otago, waar grootse pinot gemaakt wordt.
In 2019 verkocht Pierre Naigeon het domein aan de Chapiers. Juliens eerste jaargang was 2020, onder toeziend oog van Pierre. Sinds 2021 varen Isabelle, Jean-Marie en Julien hun eigen koers en is Pierre met pensioen in de Provence. De wijnen zijn sinds de komst van Julien behoorlijk veranderd, de verfijning en precisie zijn vooruitgegaan. Voorheen hadden de wijnen een boers randje, nu is het helder en fijn, zonder dat het spontaniteit verliest. Alle wijngaarden worden biologisch bewerkt.
Tijdens ons bezoek liet Julien een kwetsbare kant zien, waarin hij duidelijk maakte op sommige onderwerpen nog geen keiharde keuzes gemaakt te hebben. Met daarmee een slag om de arm dat elk jaar ook iets anders vraagt, hij blijft graag dynamisch en progressief denken en handelen.
Wat meteen duidelijk werd, is dat de intensiteit van extractie teruggeschroefd is, en daarmee een heldere en verfijnde noot geslagen wordt. Ook wordt er bewust geen gebruikt gemaakt van hele trossen, volledige ontsteling in 2021 en 2022. Alle druiven worden nu direct na de oogst teruggekoeld in een gigantische koelcel. Dit stelt het domaine in staat een korte pre-fermentatie maceratie te doen. Ook zorgt het voor een gecontroleerde en langzame start van de wilde fermentatie. Julien onderscheidt zich eveneens, door van alle wijnen kleine vaatjes achter de hand te houden, om zo door verdamping ontstane leegte in vaten gelijk weer op te vullen. Dit lijkt logisch maar wordt in de praktijk door weinig wijnboeren zo nauwkeurig nageleefd als door Julien. Veelal gebeurt dit bijvullen met een ‘algemene wijn’ (Bourgogne Rouge) voor alle vaten.
Bourgogne Aligoté Les Chaillots
Wijngaard gelegen in Premeaux, net ten zuiden van de stad Nuits-Saint-Georges. Oostelijke expositie met een klei-kalkstenen bodem, relatief veel grove klei. De wijnstokken hebben een leeftijd van 65 jaar. Handmatige oogst in bakken van 300 kg. Strenge sortering op het perceel. Hand geoogst, zachtjes persen. Gerijpt in eikenhouten vaten, bewust geen nieuw hout.
Les Chaillots levert een ongekend grote frisheid. Aroma’s van citrus en wit fruit. Aromatische precisie, complex met mineralen. Geweldige lengte.